برگزاری جشن و مراسم سلام آستان قدس در دوره قاجار
تاریخ انتشار: ۸ خرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۸۵۴۲۳۲
در دوره قاجاریه و به مناسبت های خاص از جمله شروع به کار والیان خراسان، متولیان آستان قدس رضوی ، ولادت پیامبر اکرم (ص) ، ائمه اطهار و غیره در فضای داخلی صحن عتیق (انقلاب فعلی) و ایوان طلای حرم امام رضا (ع) جشن ها و مجالس رسمی سلام با حضور شاه ، رجال سیاسی و مذهبی شهر مشهد و آستان قدس برگزار شده که ازآن جمله می توان به برگزاری مراسم سلام هفدهم ربیع الاول سال 1284 ق.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
مراسم سلام
با شکوه ترین مراسم در تاریخ سیاسی و مذهبی آستان قدس مراسم سلام می باشد که به مناسبت های مختلف در فضای صحن عتیق و ایوان طلای نادری برگزار می شده است ، این مراسم با حضور عالیترین طبقات سیاسی دوره قاجار یعنی شاه ، رجال سیاسی و مذهبی آستان قدس و شهر مشهد و غیره برگزار می شد.
مراسم سلام هفدهم ربیع الاول سال 1284 ق. بنا بر یاداشت های علی نقی میرزا حکیم الممالک به شرح ذیل بیان شده است.
« در این روز که روز عید سعید مولود حضرت خاتم الانبیاء و سید اصفیاء علیه آلاف التحیه و الثناء بود اعلیحضرت شاهنشاه اسلامیان پناه و خسرو صافی طینت شریعت دستگاه پاس حرمت و رعایت شان و عظمت حضرت امامت علیه السلام را چنان مقرر داشتند که سلام این عید را در حرم مطهر بر پای دارند و خود سرکار پادشاهی باتمام اعیان و اشراف در مقابل امام علیه السلام تهنیت گویند پس به موجب فرموده ایشیک آقاسی باشی تمام علماء و وزراء و شاهزادگان و اعیان و سرکردگانرا هراتی و افغان و سیستانی و اهالی خراسان و آنچه از بزرگان ایران که شرف ملازمت رکاب همایون داشتند همه را اخبار نموده ببارعام حاضر ساخت و مجلس سلام در دارالحفاظ منعقد گشته شاهنشاه جمجاه به هنگام ظهر بدان جا تشریف فرما شدند و در این مجلس که فی الحققیه محضر امام و مرجع انام بود و به شکوه و رونقی بیرون از حد قیاس آراسته جلوس فرموده علما را نیز اذن جلوس داده سلام منعقد گشت نقاره خانه سرکار فیض آثار بشرافت این عید نواخته گشته و از اتدای ورود وجود مسعود به صحن مقدس تا اختتام مجلس توپچیان شلیک توب اشتغال داشتند امین الدوله به مخاطبات سلام که مبنی بر ذکر عظمت و شرافت عید مولود حضرت سید الامام و اظهار عقاید نیک و مقصود ذات خیر حضرت شاهنشاهی در تنظیم صفحان خراسان و آبادی مملکت و رعیت بود مخاطب و مفتخر گشت خطیب خاصه همایونی خطبه فصیح و بلیغ معروض داشت و میرزا مینای ملک الشعرا قصیده غرا بعرض رسانده سلام اختتام یافت . شاهنشاه دین پناه نیز آستان عرش نشان امام همام علیه السلام را وداع نموده و بآحاد و افراد خدام و چاکران آسانه هر یک علی قد مراتبهم اعطاء خلاع کشمیری و کرمانی و بذل و انعام و احسان بی پایان فرموده در کمال ملال از فارقت چنین آستان فیض بنیان مبارکه رجعت نمودند(حکیم الممالک،1356،ص298-296).
مراسم خطبه خوانی
مراسم خطبه خوانی از سابقه ای بسیار طولانی در تاریخ سیاسی آستان قدس برخوردار بوده که با آداب و رسوم و نظم خاصی برگزار می گردید . در این مراسم ، بنا به اهمیت آن متولیان ، رجال سیاسی و خدام آستان قدس حضور داشته و بنا به موقعیت های پیش آمده و حضور شاه در شهر مشهد این مراسم با حضور خود شاه انجام می شده است.
علینقی میرزا حکیم الممالک و قهرمان میرزا مراسم خطبه خوانی حرم امام رضا (ع) را که با حضور خود ناصرالدین شاه در سال 1283ق صورت گرفته به شرح ذیل توصیف کرده اند.
«با میرزای ناظر و ظهیر الدوله و مجدالملک مشغول صحبت بودند تا وقت شام و زمان خدمت خدام و گذاشتن چراغ و مانند سایر خدام در جرک ایشان داخل صف شده بایستادند بعضی از مقربان حضرت و اعیان دولت چون معیر المالک و آجودان مخصوص و آقا و عکاسباشی و میرزا صادق خان سرتیپ و دیگران که جزء خدام سرکار فیض آثار بخدمت حاضر شدند همینکه خادم باشی چراغ ها را روشن نموده یکیک برداشته چنانکه رسم معموله خدمه است دست بدست گرفته به مکان خود می نهادند و سرکار همایونی نیز در گرفتن چراغ از خادمی و رسانیدن بخادم دیگر در نهایت خضوع و خشوع بدانها تاسی داشتند تا تمام چراغها را بگذارند هریک شمعی روشن در دست گرفته ردیف یکدیگر ایستادند خطیب باشی خطبه غرابا مهابت و شوکت تمام باسم مبارک حضرت امام و شاهنشاه اسلام تقریر نمود و بعد از ادای خطبه بیکبار تماما بسجده افتادند و سرکار پادشاهی نیز در عین نیاز شکر وصول باین سعادت عظمی را در حضرت معبود بی نیاز بگذاردند و نماز مغرب و عشا را خوانده از راه بازار مراجعت فر مودند(حکیم الممالک،1356،ص232-231).
مراسم غبار روبی در دوره قاجار
دردوره قاجاریه اسناد مکتوب به روشنی و با صراحت تمام به مراسم غبارروبی اشاره می کنند. در سربرگ برخی از این اسناد آمده : مجلس جاروب حرم و باز نمودن درب ضریح مطهر. به عنوان نمونه در یکی از این اسناد به تهیه اقلام وملزوماتی مانند قند و چای،شربت، شیرینی و حلویات ،شمع، زغال، تنباکو و خوانچه هفت سین اشاره می شود که نشان می دهد مراسم در آغاز سال نو انجام گرفته است . قهرمان میرزا مراسم غبار روبی ضریح مطهر در دوره قاجار را این گونه شرح می دهد.
((به قدر سه ساعت به غروب مانده اعلیحضرت همایون به عزم زیارت آستانه مقدسه مشرف شدند. چون دررکاب مبارک رفتم. صحن مقدس و حرم مبارک را خلوت کرده بودند. اعلیحضرت همایونی با معدودی از عمله خلوت و نواب والا رکن الدوله و غیره با کمال خضوع و خشوع به زیارت آستان مبارک مشرف شدند. وقت ورود به حرم قمه ای که در کمر اعلیحضرت شاهنشاهی بود بیرون آوردند به عمله خلوت سپردند. بعد از زیارت و طواف حرم مبارک درب ضریح مبارک را باز کردند. در میان ضریح مبارک سجاده انداخته و چراغ گذارده بودند. اعلییحضرت همایونی با نیت صاف و خالص میان ضریح مشرف شدند.به فاصله چند دقیقه بیرون تشریف آوردند و مجددا ایستادند تا درب ضریح مطهر مقفل شد. از آنجا به تحویل خانه که درب آن به دار الحفاظ است تشریف بردند. بعضی شمشیرها و اسبابی که متعلق به حضرت است تماشا کردند. از آنجا بیرون تشریف آوردند. مجددا در حرم مبارک طواف کردند و تشریف بردند(امین لشگر، ص1374، 174-173).
مهدی حسامی، کارشناس اسناد تصویری مرکز اسناد آستان قدس رضوی
منبع: قدس آنلاین
کلیدواژه: دوره قاجار حکیم الممالک مراسم سلام آستان قدس
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.qudsonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «قدس آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۸۵۴۲۳۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
تصویری نایاب از شیوه حمل جنازه در دوره قاجار + عکس
حمل جنازه‌ها در دوره قاجار بدون تجهیزات لازم انجام می‌شد و دردسر‌های فراوانی داشت. در این تصویر کمیاب، شیوه حمل جنازه در دوره قاجار را مشاهده می‌کنید.
منبع: همشهری
tags # تاریخ معاصر ایران ، قاجار سایر اخبار
حقوق کدام یک از ایثارگران در سال ۱۴۰۳ افزایش داشت؟